Một bước leo thang quan trọng trong chiến dịch "áp lực tối đa" của Mỹ: 22 công ty bị trừng phạt vì hỗ trợ bán dầu cho Iran, liên quan trực tiếp đến tài chính ngầm của Lực lượng Quds và các tổ chức khủng bố. Thị trường năng lượng và vàng có thể chịu tác động lan tỏa.
Diễn biến chính sách: Trừng phạt tài chính với mạng lưới dầu mờ ám
-
Ngày 10/7, Văn phòng Kiểm soát Tài sản Nước ngoài (OFAC) của Bộ Tài chính Mỹ đã trừng phạt 22 tổ chức tại Hồng Kông, UAE và Thổ Nhĩ Kỳ
-
Các tổ chức này bị cáo buộc tham gia “ngân hàng ngầm” hỗ trợ Iran bán dầu lách cấm vận, lợi nhuận được chuyển cho IRGC-QF – nhánh quân sự tài trợ các hoạt động khủng bố
-
Đáng chú ý:
-
Pulcular Enerji (Thổ Nhĩ Kỳ): mua hàng trăm triệu USD dầu từ IRGC-QF
-
Golden Globe: được mô tả là “bình phong” của IRGC để xử lý doanh số hàng trăm triệu USD mỗi năm
-
5 công ty Hồng Kông như Amito Trading, Shelf Trading, Peakway Global bị cáo buộc là các trung gian thanh toán
-
-
Theo quy định, mọi tài sản của các tổ chức này tại Mỹ bị phong tỏa, công dân Mỹ và tổ chức Mỹ bị cấm giao dịch liên quan
Tác động tài chính – địa chính trị:
1. Gia tăng bất ổn nguồn cung dầu khu vực
-
Mỹ không trừng phạt trực tiếp dầu Iran, nhưng việc đánh mạnh vào mạng lưới tài chính có thể khiến các đối tác trung gian e ngại, từ đó giảm quy mô xuất khẩu dầu ngầm của Iran
-
Căng thẳng địa chính trị tại Trung Đông, trong bối cảnh chiến sự Israel–Iran còn âm ỉ, sẽ gây sức ép tăng giá dầu thô ngắn hạn
2. Rủi ro leo thang trả đũa từ Iran
-
Iran có thể tăng cường hỗ trợ các lực lượng ủy nhiệm trong khu vực, hoặc đe dọa hoạt động hàng hải tại Eo biển Hormuz, làm gián đoạn chuỗi cung ứng năng lượng toàn cầu
-
Căng thẳng thương mại Mỹ–Trung – Iran cũng có thể trỗi dậy, khi nhiều công ty trung gian có trụ sở tại Hồng Kông
Tác động đến giá vàng toàn cầu và trong nước
Ngắn hạn: Tác động trung tính
-
Vàng không phản ứng mạnh ngay sau thông tin, do chưa có gián đoạn nguồn cung dầu hoặc xung đột trực tiếp
-
Tuy nhiên, dòng tiền trú ẩn vẫn duy trì ổn định, nhất là khi căng thẳng Trung Đông, thương mại Mỹ – toàn cầu vẫn âm ỉ
Trung – dài hạn: Có thể thúc đẩy nhu cầu vàng
-
Nếu Iran trả đũa bằng quân sự hoặc dầu tăng mạnh, vàng sẽ được hưởng lợi như tài sản phòng vệ
-
Cùng lúc, các động thái siết tài chính toàn cầu sẽ khiến dòng tiền đầu cơ hướng sang vàng vật chất và ETF
Ảnh hưởng tới thị trường vàng Việt Nam
-
Tác động ngắn hạn hạn chế, vì đây là đòn chính sách tài chính và chưa ảnh hưởng trực tiếp đến dòng chảy vàng vật chất hay tỷ giá
-
Tuy nhiên, nếu giá dầu tăng và vàng quốc tế phục hồi, có thể khiến vàng trong nước bật tăng trở lại, nhất là trong bối cảnh chênh lệch giá vẫn cao
-
Nhà đầu tư cá nhân nên theo dõi sát tình hình Trung Đông, đặc biệt các phản ứng từ Iran trong 2 tuần tới
Kết luận – Gợi ý chiến lược
Mỹ đang gia tăng trừng phạt tài chính gián tiếp, đánh vào mạng lưới hỗ trợ kinh tế của Iran thay vì nguồn cung trực tiếp. Điều này cho thấy chiến lược bóp nghẹt Iran đang chuyển sang giai đoạn tinh vi và dồn dập hơn, gây rủi ro lớn cho hệ thống năng lượng và chuỗi thanh toán toàn cầu.
Chiến lược gợi ý cho nhà đầu tư và doanh nghiệp:
-
Theo dõi các phản ứng từ Iran, giá dầu, và các đợt phát biểu từ Bộ Tài chính Mỹ
-
Giữ tỷ trọng phòng thủ bằng vàng vật chất hoặc ETF vàng nếu có dấu hiệu leo thang
-
Doanh nghiệp xuất nhập khẩu cần đánh giá rủi ro chi phí logistics, bảo hiểm và thanh toán quốc tế trong vùng có rủi ro cao