Chi tiêu tiêu dùng và xuất khẩu thúc đẩy tăng trưởng kinh tế Mỹ trong quý III

Kinh tế Mỹ quý III tăng trưởng vượt xa mọi kỳ vọng

Kinh tế Mỹ tăng trưởng với tốc độ nhanh nhất trong 2 ở quý III, được thúc đẩy bởi chi tiêu tiêu dùng mạnh mẽ và sự phục hồi mạnh mẽ của xuất khẩu, bất chấp đà tăng trưởng dường như đã suy yếu trong bối cảnh chi phí sinh hoạt tăng cao và việc chính phủ đóng cửa gần đây.

Theo báo cáo của Bộ Thương mại, mức tăng trưởng GDP quý 3 mạnh hơn dự kiến cũng phản ánh sự đầu tư liên tục của các doanh nghiệp vào thiết bị và trí tuệ nhân tạo. Chi tiêu của chính phủ, chủ yếu cho quốc phòng, cũng góp phần thúc đẩy tăng trưởng.

Chỉ có hàng tồn kho và chi tiêu nhà ở, bao gồm xây dựng và mua bán nhà, là những yếu tố kìm hãm GDP. Chi tiêu tiêu dùng tăng nhanh nhất trong gần một năm do các hộ gia đình chi mạnh tay cho hàng hóa giải trí và phương tiện giao thông, cũng như đi du lịch quốc tế.

Mặc dù nền kinh tế hoạt động hết công suất trong quý trước, các nhà kinh tế cho rằng hoạt động kinh tế đã có hình dạng chữ K, trong đó các hộ gia đình có thu nhập cao và các tập đoàn lớn đóng vai trò chủ lực.

Các nhà kinh tế cho rằng hiện tượng này là do các chính sách của Tổng thống Donald Trump, bao gồm cả thuế nhập khẩu mạnh tay, đã làm tăng giá cả. Sự bùng nổ của thị trường chứng khoán và giá nhà vẫn ở mức cao đã giúp các hộ gia đình có thu nhập cao chống chọi được với lạm phát, trong khi các hộ gia đình có thu nhập thấp và trung bình gặp khó khăn trong việc mua sắm các mặt hàng thay thế.

Tương tự, các công ty lớn có đủ nguồn lực để bù đắp chi phí tăng cao do thuế nhập khẩu. Ngược lại, các doanh nghiệp nhỏ đang chật vật để tồn tại và cũng đang phải vật lộn với việc thiếu hụt nguồn cung lao động giá rẻ trong bối cảnh siết chặt chính sách nhập cư, các nhà kinh tế nhận định.

"Nền kinh tế hình chữ K đang hiện hữu ngay trước mắt chúng ta," ông James Knightley, nhà kinh tế trưởng quốc tế tại ING, cho biết. "Cả hai xu hướng này, chi tiêu của hộ gia đình thu nhập cao và đầu tư vốn vào công nghệ, dường như không có dấu hiệu suy yếu và rất có thể sẽ tiếp tục thúc đẩy tăng trưởng trong năm 2026."

Theo ước tính ban đầu của Cục Phân tích kinh tế thuộc Bộ Thương mại Hoa Kỳ về GDP quý III, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) đã tăng trưởng với tốc độ hàng năm là 4,3% trong quý trước, tốc độ nhanh nhất kể từ quý III năm 2023, đây là mức tăng trưởng mạnh mẽ so với tốc độ tăng trưởng 3.8% trong quý II. Các nhà kinh tế được Reuters khảo sát trước đó dự báo GDP sẽ tăng trưởng ở mức 3,3%. 

Tuy nhiên, nếu xét về khía cạnh thu nhập, nền kinh tế tăng trưởng ở mức vừa phải 2,4%, chậm hơn so với tốc độ 2,6% ghi nhận trong quý II. Nhu cầu nội địa tăng trưởng 3,0%, không thay đổi nhiều so với quý trước. Mặc dù vậy, báo cáo này, vốn bị trì hoãn hai tháng do lệnh phong tỏa, đã làm gia tăng khoảng cách giữa tăng trưởng GDP và thị trường lao động trì trệ.

Sự thay đổi đó cho thấy năng suất lao động của người lao động rất tốt. Các nhà kinh tế cho rằng hiệu quả kinh doanh tích cực trong quý trước và lạm phát cao là những lý do khiến Cục Dự trữ liên bang khó có thể cắt giảm lãi suất một lần nữa vào tháng 1 năm sau và những tháng tiếp theo.

"Với khả năng phục hồi của nền kinh tế, sự suy giảm cả về việc làm và lạm phát có thể là cần thiết để thúc đẩy việc cắt giảm lãi suất vào năm 2026", ông Sal Guatieri, nhà kinh tế cấp cao tại BMO Capital Markets, cho biết.

Chi tiêu tiêu dùng tăng 3,5% trong quý 3, mức tăng mạnh nhất kể từ quý 4 năm 2024, sau khi tăng 2,5% trong giai đoạn từ tháng 4 đến tháng 6.

Bên cạnh hàng hóa giải trí và phương tiện giao thông, tiêu dùng cũng được thúc đẩy bởi chi tiêu cho hàng hóa không bền như thực phẩm dùng tại nhà, thuốc theo toa, quần áo và giày dép. Người tiêu dùng cũng chi tiêu nhiều hơn cho chăm sóc sức khỏe, bao gồm các dịch vụ khám chữa bệnh ngoại trú, nằm viện và viện dưỡng lão.

Tuy nhiên, dự kiến ​​sẽ có sự suy giảm. Doanh số bán lẻ đã chững lại trong tháng 10, trong khi doanh số mua xe ô tô đã giảm trong hai tháng qua. Niềm tin của người tiêu dùng đang xấu đi , trong khi tăng trưởng thu nhập khả dụng của các hộ gia đình sau khi điều chỉnh lạm phát đã trì trệ và tỷ lệ tiết kiệm đã giảm trong quý 3 xuống gần mức cuối năm 2022.

Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO) phi đảng phái ước tính việc chính phủ đóng cửa gần đây có thể làm giảm GDP từ 1,0 điểm phần trăm đến 2,0 điểm phần trăm trong quý IV. CBO dự báo phần lớn sự sụt giảm này sẽ được phục hồi, nhưng ước tính khoảng 7 tỷ đến 14 tỷ đô la sẽ không thể phục hồi.

Giá cổ phiếu trên phố Wall đang tăng. Đồng đô la giảm giá so với rổ tiền tệ. Lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn ngắn tăng.

Ông Trump ca ngợi tác động của thuế quan

Các nhà kinh tế cho rằng chính sách của ông Trump đang góp phần vào cái mà họ gọi là cuộc khủng hoảng về khả năng chi trả, điều này đang làm giảm tỷ lệ ủng hộ của ông. Ông Trump đã cho rằng nhờ vào chính sách thuế quan của mình, GDP đã tăng trưởng vượt xa kỳ vọng.

"Thuế quan là nguyên nhân dẫn đến những con số kinh tế tuyệt vời của Hoa Kỳ vừa được công bố," ông Trump viết trên nền tảng mạng xã hội Truth của mình. "Và kinh tế sẽ chỉ ngày càng tốt hơn! Ngoài ra, sẽ không xảy ra lạm phát và chúng ta có một nền an ninh quốc gia tuyệt vời."

Thâm hụt thương mại giảm nhờ sự phục hồi xuất khẩu và giảm nhập khẩu đã đóng góp thêm 1,59 điểm phần trăm vào tăng trưởng GDP. Tuy nhiên, lạm phát gia tăng khi các hộ gia đình phải vật lộn với giá cả siêu thị và hóa đơn tiện ích cao hơn. Sự phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo (AI) và các trung tâm dữ liệu điện toán đám mây đang thúc đẩy nhu cầu điện năng. Hơn nữa, một số người tiêu dùng sẽ chứng kiến ​​phí bảo hiểm y tế tăng vọt vào năm 2026.

Chỉ số giá tiêu dùng nội địa (GDP), một thước đo quan trọng về lạm phát trong nền kinh tế Mỹ, đã tăng ở mức 3,4%. Đây là mức tăng nhanh nhất kể từ quý đầu tiên năm 2023 và tiếp nối tốc độ tăng 2,0% trong quý II năm 2023.

Chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE) tăng 2,8% sau khi tăng 2,1% trong quý II. Đây là một trong những chỉ số giá PCE được ngân hàng trung ương Mỹ theo dõi để đạt mục tiêu lạm phát 2%.

Tháng này, Cục Dự trữ liên bang (Fed) đã cắt giảm lãi suất qua đêm chuẩn thêm 25 điểm cơ bản xuống mức 3,50 - 3,75%, nhưng báo hiệu rằng chi phí vay khó có thể giảm trong thời gian ngắn sắp tới khi các nhà hoạch định chính sách chờ đợi sự rõ ràng hơn về hướng đi của thị trường lao động và lạm phát.

Nền kinh tế có khả năng tiếp tục duy trì đà tăng trưởng mạnh mẽ, được hỗ trợ bởi khu vực doanh nghiệp. Lợi nhuận từ sản xuất hiện tại đã tăng với tốc độ 166,1 tỷ đô la trong quý trước, tăng so với mức 6,8 tỷ đô la trong quý thứ hai.

Các doanh nghiệp dường như đã duy trì tốc độ chi tiêu mạnh mẽ cho thiết bị trong những năm đầu quý IV. Một báo cáo riêng từ Cục Thống kê thuộc Bộ Thương mại cho thấy các đơn đặt hàng hàng hóa vốn phi quốc phòng (không bao gồm máy bay - một chỉ số được theo dõi sát sao về chi tiêu kinh doanh) đã tăng 0,5% trong tháng 10 sau khi tăng mạnh 1,1% trong tháng 9.

"Chúng tôi kỳ vọng sự bất ổn về chính sách sẽ giảm dần, sự thúc đẩy từ việc cắt giảm thuế và việc nới lỏng chính sách tiền tệ gần đây sẽ giúp nền kinh tế mạnh lên trong năm 2026", ông Michael Pearce, nhà kinh tế trưởng về Mỹ tại Oxford Economics, cho biết.