Vàng và bạc trải qua “chuyến đi hoang dã” với những biến động kỷ lục, phản ánh bất ổn kinh tế – địa chính trị toàn cầu và buộc nhà đầu tư phải định hình lại các chiến lược.
Thị trường tài chính toàn cầu đang bị ảnh hưởng bởi một hiện tượng bất thường trong lĩnh vực kim loại quý, khi thị trường vàng và bạc đã trải qua một giai đoạn biến động chưa từng có. Được các nhà phân tích thị trường gọi là "chuyến đi hoang dã", giai đoạn này có đặc trưng là những đợt tăng giá kỷ lục, chứng kiến cả hai kim loại này đạt mức cao chưa từng có trong lịch sử, nhưng ngay sau đó lại có đợt sụt giá rất mạnh. Biến động mạnh mẽ này đặt ra một thách thức rất lớn cho các nhà đầu tư, đòi hỏi việc đánh giá lại các chiến lược truyền thống và theo dõi sát sao diễn biến thị trường khi thế giới đang đối mặt với sự xuất hiện đồng thời của những bất ổn về kinh tế và cả địa chính trị.
Những tác động tức thời của biến động cực đoan này là vô cùng sâu sắc, làm lung lay niềm tin của nhà đầu tư, đồng thời mang đến những cơ hội độc đáo cho những ai đủ nhanh nhạy để vượt qua những sóng gió. Là một loại tài sản trú ẩn an toàn, diễn biến thất thường của vàng và bạc phản ánh những lo ngại sâu sắc trong hệ thống tài chính toàn cầu, báo hiệu một giai đoạn rủi ro gia tăng và khả năng tái cấu trúc dòng vốn. Đối với cả nhà đầu tư cá nhân và tổ chức, việc hiểu rõ bản chất đằng sau những biến động mạnh này là tối quan trọng để bảo vệ danh mục đầu tư và tận dụng các xu hướng mới trong một thị trường dường như đang được định hình lại giới hạn mỗi ngày.
Một chuyến tàu lượn siêu tốc của các kỷ lục và sự điều chỉnh
Hai năm vừa qua, đặc biệt là 2024 và 2025 chính là lịch sử đối với vàng và bạc. Giá vàng đã chứng kiến làn sóng tăng giá mạnh mẽ, đạt đỉnh cao chưa từng có là khoảng $4.379,96/oz trên toàn thế giới vào ngày 16 tháng 10 năm 2025, với giá vàng giao ngay vào khoảng $4.323,69/oz vào ngày 21 tháng 10 năm 2025. Sự tăng vọt này thể hiện mức tăng đáng kinh ngạc hơn 60% kể từ đầu năm 2025, thậm chí vượt qua cả mức đỉnh (đã điều chỉnh theo lạm phát) vào tháng 2 năm 1980. Hành trình của kim loại màu vàng bao gồm việc phá vỡ mốc $3.000 vào giữa tháng 3 năm 2025 và tăng thêm $1.000 trong những tháng tiếp theo. Tuy nhiên, “chuyến đi hoang dã” đã đúng với tên gọi của nó, khi vàng trải qua một đợt điều chỉnh nhanh chóng, giảm gần 2% so với mức đỉnh vào ngày 21 tháng 10 năm 2025 khi các nhà đầu tư chốt lời.
Quỹ đạo di chuyển của bạc thậm chí còn ấn tượng hơn, thể hiện sự biến động đặc trưng của thị trường có nhỏ hơn và vai trò kép là kim loại quý và kim loại công nghiệp. Kim loại này đã đạt mức cao nhất mọi thời đại là $54,3775/oz vào khoảng giữa tháng 10 năm 2025, phá vỡ kỷ lục trước đó được thiết lập vào năm 1980. Sự phục hồi của bạc thật đáng kinh ngạc, tăng gần 87% kể từ đầu năm 2025 và tự hào với mức tăng từ đầu năm đến nay vượt trên mức 70%. Tuy nhiên, tính chất dễ đi vào đà giảm mạnh của bạc đã xuất hiện rõ ràng vào ngày 17 tháng 10 năm 2025, khi giá lao dốc hơn 6% trong phiên, giảm mạnh nhất trong sáu tháng. Đến ngày 21 tháng 10 năm 2025, giá bạc tương lai đã giảm xuống còn $50,50/oz, với giá bạc giao ngay giảm hơn 5% xuống dưới $50/oz.
Cả vàng và bạc đều đang chứng kiến những sự biến động kỷ lục cả về mức tăng giá lẫn mức điều chỉnh
Vượt qua sự biến động: người chiến thắng và kẻ thua cuộc
Sự biến động chưa từng có trên thị trường vàng và bạc tạo ra phân hóa rõ ràng giữa người thắng và kẻ thua trong số các công ty đại chúng, đặc biệt là những công ty tham gia khai thác, kinh doanh và đầu tư kim loại quý.
Các công ty khai thác có trữ lượng vàng và bạc đáng kể sẽ thu được lợi nhuận đáng kể trong thời kỳ giá tăng vọt. Các công ty như Barrick Gold Corp. (NYSE: GOLD) và Newmont Corporation (NYSE: NEM), hai trong số những nhà sản xuất vàng lớn nhất toàn cầu, được hưởng lợi từ giá cao hơn với sản lượng của họ, dẫn đến tăng doanh thu và biên lợi nhuận có khả năng cao hơn. Tương tự, các công ty khai thác tập trung vào bạc như Pan American Silver Corp. (NASDAQ: PAAS) và Wheaton Precious Metals Corp. (NYSE: WPM), một công ty đầu tư bản quyền khai khoáng, đã ghi nhận giá trị tài sản tăng lên và dòng tiền được cải thiện khi giá cả đang trên đà tăng. Tuy nhiên, những khoản tăng này thường bị kiềm chế bởi những pha sụt giá mạnh; giá giảm đột ngột có thể nhanh chóng làm xói mòn lợi nhuận, đặc biệt là đối với các công ty có chi phí hoạt động cao hơn hoặc những công ty không phòng ngừa rủi ro sản xuất. Các công ty có bảng cân đối kế toán mạnh và hoạt động hiệu quả sẽ có vị thế tốt hơn để vượt qua những đợt điều chỉnh giá này và thậm chí mua lại các tài sản gặp khó khăn trong quá trình thị trường điều chỉnh.
Ngược lại, các công ty phụ thuộc nhiều vào vàng và bạc làm nguyên liệu thô cho các ứng dụng công nghiệp có thể phải đối mặt với chi phí đầu vào tăng cao khi giá kim loại tăng vọt. Các nhà sản xuất trang sức, thiết bị điện tử và tấm pin mặt trời có thể bị giảm biên lợi nhuận nếu họ không thể chuyển chi phí tăng thêm sang người tiêu dùng. Mặc dù các nghiên cứu nhấn mạnh nhu cầu công nghiệp mạnh mẽ đối với bạc trong công nghệ xanh, nhưng biến động giá cực đoan lại gây ra sự bất ổn đáng kể trong quản lý chuỗi cung ứng và ngân sách của nhà sản xuất. Lợi nhuận của một nhà sản xuất tấm pin mặt trời (ví dụ: First Solar, Inc. (NASDAQ: FSLR)) có thể bị ảnh hưởng bởi sự tăng đột biến của giá bạc, ngay cả khi nhu cầu dài hạn đối với sản phẩm của họ vẫn cao. Các công ty đầu tư và các quỹ ETF chuyên về kim loại quý cũng có thể trải qua cả giai đoạn bùng nổ và suy thoái. Các quỹ như SPDR Gold Shares (NYSEARCA: GLD) và iShares Silver Trust (NYSEARCA: SLV) đã chứng kiến khối lượng giao dịch và giá trị tài sản được quản lý (AUM) tăng lên trong thời kỳ lãi suất cao và giá tăng, làm cho phí quản lý cao hơn. Tuy nhiên, sự sụt giảm mạnh của giá kim loại có thể dẫn đến dòng tiền chảy ra đáng kể và AUM giảm. Các công ty môi giới hỗ trợ giao dịch các mặt hàng biến động này cũng có thể gia tăng doanh thu hoa hồng trong thời kỳ giá tài sản neo ở mức giá cao, nhưng họ cũng chịu rủi ro về việc tăng các cuộc gọi ký quỹ và khả năng vỡ nợ của khách hàng nếu các vị thế nhanh chóng trở nên tồi tệ. Cuối cùng, các công ty có khả năng quản trị rủi ro mạnh mẽ, hoạt động đa dạng và khả năng thích ứng nhanh chóng với những thay đổi của thị trường có nhiều khả năng trở thành người chiến thắng lâu dài trong môi trường biến động này.
Quan trọng hơn cả: thước đo về sự bất ổn toàn cầu
Sự biến động chưa từng có trên thị trường vàng và bạc không phải là một sự kiện đơn lẻ mà là một thước đo mạnh mẽ phản ánh những căng thẳng cấu trúc sâu sắc hơn trong hệ thống tài chính toàn cầu và các xu hướng chung của ngành. "Chuyến đi đầy biến động" của kim loại quý nhấn mạnh vai trò lâu dài của chúng như một tài sản trú ẩn an toàn, đặc biệt là trong thời kỳ bất ổn kinh tế sâu sắc và biến động địa chính trị. Hiện tượng này hoàn toàn phù hợp với một xu hướng rộng hơn, trong đó các tài sản tài chính truyền thống ngày càng dễ bị ảnh hưởng bởi các cú sốc bên ngoài, thúc đẩy các nhà đầu tư hướng đến các tài sản lưu trữ giá trị hữu hình.
Hiệu ứng lan tỏa của sự biến động này không chỉ giới hạn ở lĩnh vực kim loại quý. Các đối thủ cạnh tranh trong các loại tài sản khác, chẳng hạn như trái phiếu chính phủ và một số cổ phiếu, có thể trải qua sự thay đổi trong quá trình phân bổ vốn của nhà đầu tư khi dòng vốn tìm kiếm nơi trú ẩn an toàn hoặc lợi nhuận cao hơn. Ví dụ, một đợt tăng giá vàng liên tục có thể chuyển hướng dòng vốn khỏi các công cụ thu nhập cố định kém an toàn hơn. Hơn nữa, sự biến động giá bạc gia tăng, một phần do vai trò quan trọng của bạc trong công nghệ xanh, cho thấy tính dễ bị tổn thương của ngành năng lượng tái tạo đang phát triển mạnh mẽ trước sự bất ổn của thị trường hàng hóa. Điều này có thể thúc đẩy các bước chuyển đổi chiến lược trong quản lý chuỗi cung ứng cho các công ty phụ thuộc vào bạc, khuyến khích đa dạng hóa hoặc khám phá các vật liệu thay thế.
Các cơ quan quản lý cũng có thể sẽ giám sát chặt chẽ hơn các thị trường này. Những giai đoạn biến động cực đoan có thể gây ra lo ngại về hành vi thao túng thị trường, đầu cơ quá mức và tính đầy đủ của các biện pháp bảo vệ nhà đầu tư hiện có. Những tiền lệ trong lịch sử, chẳng hạn như "Ngày thứ năm bạc" vào tháng 3 năm 1980 khi giá cả sụp đổ sau những nỗ lực nhằm thâu tóm thị trường của anh em nhà Hunt chính là những lời nhắc nhở rõ ràng về khả năng thị trường bị rối loạn chức năng và sự cần thiết phải giám sát chặt chẽ. Tương tự, những năm 1970 và đầu những năm 1980 chứng kiến giá vàng tăng gấp bốn lần trong bối cảnh lạm phát hai chữ số và cú sốc dầu mỏ, sau đó là sự sụt giảm mạnh do chính sách tiền tệ thắt chặt (cú sốc Volcker). Những điểm tương đồng lịch sử này cho thấy rằng mặc dù các động lực hiện tại như căng thẳng địa chính trị và kỳ vọng chính sách tiền tệ là đặc thù của thời đại này, nhưng những nỗi lo cơ bản về phòng vệ lạm phát và lãi suất đầu cơ vẫn không đổi, đòi hỏi các nhà hoạch định chính sách phải theo dõi cẩn thận.
Điều gì đang chờ đợi: định hướng tương lai của kim loại quý
Nhìn về tương lai, thị trường vàng và bạc đang sẵn sàng cho sự biến đổi liên tục, với cả biến động ngắn hạn và xu hướng dài hạn định hình quỹ đạo của chúng. Trong ngắn hạn, các nhà đầu tư nên dự đoán sự biến động tiếp diễn, đặc biệt là khi căng thẳng địa chính trị toàn cầu vẫn tiếp diễn và các ngân hàng trung ương tiếp tục phát đi tín hiệu thay đổi chính sách tiền tệ. Bất kỳ sự leo thang nào trong xung đột quốc tế hoặc những thay đổi bất ngờ trong dự báo lãi suất đều có thể gây ra biến động giá nhanh chóng. Các đợt điều chỉnh, như đã thấy vào cuối tháng 10 năm 2025, có thể mang đến cơ hội mua phù hợp cho các nhà đầu tư dài hạn đang tìm kiếm cơ hội bình quân vào các vị thế trước chu kỳ tăng trưởng giá tiềm năng tiếp theo.
Theo nhiều nhà phân tích thị trường, triển vọng dài hạn cho cả hai kim loại này vẫn khá lạc quan. Vàng đang được nhiều người kỳ vọng sẽ tiếp tục đóng vai trò là công cụ phòng ngừa lạm phát và mất giá tiền tệ, đặc biệt là trước những lo ngại về gia tăng nợ công và khả năng đồng đô la Mỹ suy yếu. Ví dụ, JP Morgan Research dự đoán giá vàng trung bình sẽ đạt $3.675/oz vào quý cuối cùng của năm 2025, có khả năng tăng lên $4.000/oz vào quý 2 năm 2026. Bank of America thậm chí còn đi xa hơn khi dự đoán giá vàng có thể đạt $5.000/oz vào năm 2026. Bạc, với sức hấp dẫn kép là kim loại đầu tư và công nghiệp, cũng được dự báo sẽ tăng trưởng đáng kể, với việc Bank of America nâng dự báo năm 2026 lên $65/oz và một số dự đoán thậm chí đạt $200 hoặc cao hơn vào năm 2030, nhờ nhu cầu bền vững cho sản xuất công nghiệp từ các công nghệ xanh.
Thời kỳ biến động lớn của giá tài sản yêu cầu nhà đầu tư tập trung hơn nữa vào việc đa dạng hóa danh mục đầu tư
Tổng kết: giá trị bền vững giữa thời kỳ hỗn loạn
Sự biến động chưa từng có trên thị trường vàng và bạc trong suốt năm 2024 và 2025 đã trở thành một giai đoạn có ý nghĩa lịch sử. "Cơn sốt" với những đợt tăng giá kỷ lục và tiếp theo là những đợt giảm mạnh đã nhấn mạnh sự tương tác phức tạp giữa bất ổn địa chính trị, thay đổi trong chính sách tiền tệ, áp lực lạm phát và yếu tố cung - cầu rõ rệt, những yếu tố hiện đang định hình các loại tài sản quan trọng này. Những điểm chính cần lưu ý bao gồm việc kim loại quý tái khẳng định sức hấp dẫn như một kênh trú ẩn an toàn trong thời kỳ bất ổn, mức độ rủi ro và lợi nhuận của bạc được khuếch đại do nhu cầu thị trường và sản xuất công nghiệp từ đó dẫn đến sự cần thiết của các chiến lược và kỷ luật đầu tư.
Trong tương lai, thị trường vàng và bạc dự kiến sẽ tiếp tục biến động mạnh. Mặc dù biến động ngắn hạn là điều dễ hiểu, nhưng triển vọng dài hạn của cả hai kim loại này vẫn rất khả quan, được hỗ trợ bởi các yếu tố cơ bản như lạm phát dai dẳng, lo ngại về mất giá tiền tệ và nhu cầu bạc mạnh mẽ trong quá trình chuyển đổi năng lượng xanh. Môi trường hiện tại, đặc trưng bởi áp lực cấu trúc sâu sắc trong hệ thống tài chính toàn cầu, đặt vàng và bạc vào vị thế "phao cứu sinh trong cơn bão", mang lại sự đa dạng hóa và phòng ngừa rủi ro trước những biến động chung của thị trường.
Đối với các nhà đầu tư, những tháng tới sẽ đòi hỏi sự cảnh giác và hiểu biết sâu sắc về các tín hiệu thị trường. Các yếu tố chính cần theo dõi bao gồm quyết định lãi suất của các ngân hàng trung ương, đặc biệt là từ Cục Dự trữ Liên bang, diễn biến tại các điểm nóng địa chính trị lớn và dữ liệu lạm phát toàn cầu. Việc theo dõi sức mạnh của đồng đô la Mỹ và xu hướng nhu cầu bạc trong công nghiệp cũng sẽ rất quan trọng. Mặc dù những khoản lợi nhuận nhanh chóng có thể rất hấp dẫn trong những thị trường biến động, nhưng việc tập trung vào việc bảo toàn tài sản dài hạn, đa dạng hóa chiến lược và thận trọng trong việc mua vào khi giá xuống thay vì chạy theo giá lên có thể sẽ giúp các nhà đầu tư vượt qua giai đoạn hưng phấn nhưng cũng đầy thách thức này đối với kim loại quý.
