Kinh tế Mỹ vẫn đang ổn dưới sức ép thuế quan

Mở đầu:

Sau hàng loạt chính sách cứng rắn từ Tổng thống Donald Trump, nhiều nhà đầu tư lo ngại Mỹ đang tiến gần đến một cuộc suy thoái. Tuy nhiên, thực tế cho thấy nền kinh tế lớn nhất thế giới vẫn đang "giữ nhịp" nhờ sức tiêu dùng và niềm tin doanh nghiệp chưa bị đánh gục. Nhưng liệu sức chống chịu đó có kéo dài?

Số liệu chính:

• Chỉ số S&P 500 từng giảm tới 19% từ đỉnh tháng 2/2025 đến đáy ngày 8/4/2025 sau khi thuế đối ứng được công bố.

• GDP Mỹ trong nửa đầu năm 2025 ước tăng trung bình 0,8%, giảm mạnh từ mức 2,5% của năm 2024 (S&P Global).

• Thuế quan bình quân hiện ở mức 18,8%, cao nhất từ thập niên 1930.

• Chỉ số niềm tin tiêu dùng tháng 6/2025 tăng 16% so với tháng 5, nhưng vẫn thấp hơn tháng 12/2024 khoảng 18%.

• Khả năng suy thoái Mỹ trong 4 quý tới giảm còn 30% từ mức 60%.

• 

Tác động chính sách:

Từ đầu năm, ba yếu tố tạo ra lực ép lớn:

1. Thuế quan 10–145% lên hàng nhập khẩu từ Trung Quốc và các nước khác.

2. Chiến dịch trục xuất lao động nhập cư khiến chi phí lao động và chuỗi cung ứng bất ổn.

3. Sa thải hàng loạt công chức liên bang theo chính sách của Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE).

Tuy nhiên, việc ông Trump hoãn thuế suất cao hơn tới 1/8, đồng thời mở cánh cửa đàm phán thương mại, đã tạm thời xoa dịu nỗi lo. Một số quốc gia như Ấn Độ, EU đang tiến gần đến các thỏa thuận thương mại mới.

Phản ứng của Fed:

Fed chưa thể hiện dấu hiệu sẽ cắt giảm lãi suất ngay, nhưng lợi suất trái phiếu đã giảm sau phát biểu mang tính "ôn hoà" của Chủ tịch Jerome Powell trước Quốc hội.
Một số quan chức Fed ngầm để ngỏ khả năng cắt lãi suất trong tháng 8/2025 nếu kinh tế và tiêu dùng tiếp tục suy yếu.

Ba trụ cột kinh tế:

1. Việc làm:

Tạo việc làm mới vẫn diễn ra nhưng đang chậm lại. Dấu hiệu “đuối lực” trên thị trường lao động đã bắt đầu xuất hiện.

2. Tiêu dùng:

Tiêu dùng thực tế tháng 5/2025 giảm 0,3% so với tháng 4, đặc biệt trong các lĩnh vực không thiết yếu (du lịch, khách sạn).
Sự sụt giảm này cho thấy người tiêu dùng đang dè dặt trở lại, dù chưa “thắt chặt hầu bao” hoàn toàn.

3. Lạm phát:

Dù giá dầu từng tăng vọt trong tháng 6 sau căng thẳng Iran–Israel, lạm phát chưa bùng nổ như lo ngại ban đầu.
Dự báo PCE có thể tăng lên 3,2% đầu năm 2026 từ mức 2,3% hiện nay.

Chiến lược phản ứng của Fed:

Fed giữ lập trường linh hoạt. Mặc dù chưa cam kết cắt giảm lãi suất, nhưng sẽ hành động nếu sức tiêu dùng và việc làm tiếp tục xấu đi.
Biên bản họp tháng 6 (sắp công bố) sẽ là chỉ báo rõ hơn về định hướng chính sách thời gian tới.

Tác động đến thị trường vàng:

• Giá vàng đang dao động trong biên độ hẹp, giao dịch quanh vùng 3.330–3.350 USD/oz.

• Sự thiếu chắc chắn từ chính sách của ông Trump khiến vàng chưa thể bứt phá khỏi vùng đi ngang.

• Tuy nhiên, nếu các cuộc đàm phán thương mại đổ vỡ hoặc Fed đảo chiều chính sách, vàng có thể vượt lại mốc 3.400 USD và hướng tới 3.500 USD.

Đối với thị trường vàng Việt Nam:

• Giá vàng miếng SJC tiếp tục giữ mức cao trên 121 triệu đồng/lượng, cao hơn thế giới hơn 15 triệu đồng/lượng.

• Khoảng cách mua–bán vẫn ở mức 2–3 triệu đồng/lượng, tăng rủi ro cho nhà đầu tư cá nhân.

• Nếu vàng thế giới tiếp tục ổn định hoặc giảm nhẹ, khả năng giá vàng trong nước sẽ đi ngang với biến động nhỏ.

Kết luận:

Mỹ đang trong giai đoạn “lưng chừng”, không quá mạnh để tăng trưởng bền vững, nhưng cũng chưa đủ yếu để suy thoái.

Nhà đầu tư và doanh nghiệp cần giữ thái độ thận trọng:

• Theo sát đàm phán thương mại và lộ trình thuế quan của Mỹ.

• Quan sát dữ liệu việc làm, tiêu dùng và biên bản Fed sắp công bố.

• Với thị trường vàng, nhà đầu tư nên hạn chế “lướt sóng” ngắn hạn, chỉ giải ngân khi xuất hiện dấu hiệu phá vỡ rõ xu hướng.