Kinh tế Mỹ quý 3 dự báo tăng 3,3% nhờ chi tiêu tiêu dùng và đầu tư AI mạnh mẽ. Tuy nhiên, sự phân hóa giữa các gia đình có mức thu nhập khác nhau đang gia tăng, áp lực lạm phát và việc chính phủ đóng cửa đang làm chậm đà tăng trưởng trong quý 4.
Kinh tế Mỹ có thể đã tăng trưởng mạnh trong quý 3
Nền kinh tế Mỹ có thể đã tăng trưởng mạnh mẽ trong quý 3, được thúc đẩy bởi chi tiêu tiêu dùng và đầu tư kinh doanh ổn định, nhưng đà tăng trưởng dường như đã giảm dần do chi phí sinh hoạt tăng cao và việc chính phủ đóng cửa gần đây.
Dự báo ban đầu của Bộ Thương mại về tổng sản phẩm quốc nội quý III vào ngày 23/12 cũng cho thấy nền kinh tế được hỗ trợ bởi việc nhập khẩu giảm, giúp kiềm chế thâm hụt thương mại. Phần lớn sự tăng tốc dự kiến trong chi tiêu tiêu dùng là kết quả của việc đổ xô mua xe điện trước khi các khoản tín dụng thuế hết hạn vào ngày 30 tháng 9.
Dữ liệu bị trì hoãn do chính phủ đóng cửa 43 ngày hiện đã lỗi thời. Nó có thể sẽ xác nhận điều mà các nhà kinh tế gọi là nền kinh tế hình chữ K, trong đó các hộ gia đình có thu nhập cao đang làm ăn tốt, trong khi các hộ gia đình có thu nhập trung bình và thấp đang chật vật để tồn tại. Các cuộc khảo sát cho thấy chi tiêu tiêu dùng, động lực của nền kinh tế đang được thúc đẩy bởi các hộ gia đình có thu nhập cao, nhờ vào sự bùng nổ của thị trường chứng khoán đã làm tăng giá trị tài sản của các hộ gia đình.
Các nhà kinh tế cho biết nhiều doanh nghiệp lớn nhìn chung đã vượt qua được cú sốc từ chính sách thuế quan sâu rộng của Tổng thống Donald Trump - vốn làm tăng chi phí và đang đầu tư vào trí tuệ nhân tạo, từ đó củng cố nền tảng của nền kinh tế. Ngược lại, các doanh nghiệp nhỏ hơn đã bị ảnh hưởng nặng nề, họ nói thêm.
"Quý vừa qua khá tốt, nhưng điều đó sẽ không thể duy trì trong quý IV", Brian Bethune, giáo sư kinh tế tại Đại học Boston College, cho biết. "Ngân sách hộ gia đình đang bị thắt chặt, hộ gia đình thu nhập ở mức trung bình chỉ đang cố gắng cầm cự để duy trì mức sống thực tế."
Theo ước tính của cuộc khảo sát các nhà kinh tế do Reuters thực hiện, GDP có thể đã tăng trưởng với tốc độ hàng năm là 3,3% trong quý trước. Nền kinh tế đã tăng trưởng với tốc độ 3,8% trong quý thứ hai.
Cục Phân tích kinh tế thuộc Bộ Thương mại cũng sẽ công bố ước tính sơ bộ về lợi nhuận doanh nghiệp trong quý III cũng như tổng thu nhập quốc nội, thước đo tăng trưởng kinh tế từ khía cạnh thu nhập.
Văn phòng Ngân sách quốc hội (CBO) phi đảng phái ước tính việc chính phủ đóng cửa gần đây có thể làm giảm GDP từ 1,0 điểm phần trăm đến 2,0 điểm phần trăm trong quý IV. CBO ước tính phần lớn sự sụt giảm GDP cuối cùng sẽ được phục hồi, nhưng dự báo sẽ có từ 7 tỷ đến 14 tỷ đô la không thể phục hồi.
Tăng trưởng chi tiêu tiêu dùng, chiếm hơn hai phần ba hoạt động kinh tế của Mỹ, dự kiến đã tăng tốc so với mức 2,5% của quý II. Bên cạnh việc các hộ gia đình đẩy nhanh việc mua xe điện, chi tiêu cũng có thể được thúc đẩy bởi các dịch vụ, bao gồm vé máy bay và đặt phòng khách sạn.
Một báo cáo của Bank of America cho thấy các hộ gia đình có thu nhập thấp đang sống dựa vào tiền lương hàng tháng và năm nay đã dành nhiều ngân sách hơn cho thực phẩm thay vì ăn ngoài nhà hàng. Họ cũng cắt giảm chi tiêu cho quần áo cũng như vé máy bay và khách sạn, phản ánh khả năng mua sắm thay thế hạn chế của họ trong bối cảnh lạm phát cao.
Ngược lại, các hộ gia đình có thu nhập cao hơn đang chi tiêu nhiều hơn tại các nhà hàng cũng như cho du lịch, giải trí và lưu trú tại khách sạn.
Các hộ gia đình đang đối mặt với thách thức về khả năng chi trả
Chính sách thương mại của ông Trump đã làm tăng giá một số mặt hàng nhập khẩu, góp phần tạo nên điều mà các nhà kinh tế gọi là cuộc khủng hoảng về khả năng chi trả, dẫn đến tỷ lệ ủng hộ ông giảm mạnh.
Các hộ gia đình cũng đang phải đối mặt với hóa đơn tiền điện tăng cao do sự phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo (AI) và các trung tâm dữ liệu điện toán đám mây làm tăng nhu cầu điện năng. Một số người Mỹ sẽ phải đối mặt với phí bảo hiểm y tế tăng vọt vào năm 2026.
Lạm phát dự kiến đã tăng tốc trong quý trước, với chỉ số Giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE) dự báo tăng ở mức 2,8%. Chỉ số PCE đã tăng ở mức 2,1% trong quý thứ hai. Đây là một trong những thước đo giá cả được Cục Dự trữ liên bang theo dõi để đạt mục tiêu lạm phát 2%.
Ngân hàng trung ương Mỹ trong tháng này đã cắt giảm lãi suất qua đêm chuẩn thêm 25 điểm cơ bản xuống mức 3,50 - 3,75%, nhưng báo hiệu rằng chi phí vay khó có thể giảm thêm trong thời gian ngắn sắp tới khi các nhà hoạch định chính sách chờ đợi sự rõ ràng hơn về hướng đi của thị trường lao động và lạm phát.
Đầu tư kinh doanh có thể đã đóng góp vào tăng trưởng GDP, phản ánh sự tăng trưởng mạnh mẽ liên tục trong chi tiêu liên quan đến trí tuệ nhân tạo (AI) cho sở hữu trí tuệ và thiết bị. Chi tiêu cho các công trình như nhà máy có lẽ đã giảm trong bảy quý liên tiếp.
"Mặc dù hoạt động xây dựng trung tâm dữ liệu đang bùng nổ, nhưng sự sụt giảm số lượng giàn khoan trong bối cảnh giá dầu giảm có thể đã kéo theo sự sụt giảm đầu tư vào các cơ sở hạ tầng kinh doanh", ông Bernard Yaros, nhà kinh tế hàng đầu tại Oxford Economics, cho biết.
Tăng trưởng có lẽ cũng được thúc đẩy bởi thâm hụt thương mại giảm. Thuế quan đã gây ra những biến động mạnh trong nhập khẩu, dẫn đến thâm hụt thương mại làm giảm và tăng GDP với biên độ chưa từng thấy kể từ khi chính phủ bắt đầu thống kê.
Các nhà kinh tế có ý kiến trái chiều về tác động của hàng tồn kho và chi tiêu chính phủ đến GDP trong quý trước. Một số dự đoán tác động nhỏ, trong khi những người khác cho rằng việc bổ sung hàng tồn kho không gây ảnh hưởng đáng kể. Trong khi một số nhà kinh tế dự đoán chi tiêu chính phủ sẽ phục hồi sau hai quý giảm liên tiếp do cắt giảm mạnh ở cấp liên bang, những người khác lại dự đoán một quý nữa với mức giảm nhẹ.
Chi tiêu cho nhà ở, bao gồm xây dựng và mua bán nhà, dự kiến sẽ giảm trong quý thứ ba liên tiếp. Thị trường nhà ở đang chịu ảnh hưởng nặng nề bởi lãi suất thế chấp cao hơn, làm giảm nhu cầu, cũng như chi phí xây dựng tăng cao do thuế nhập khẩu vật liệu.
"Sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo đang che giấu những tác động tiêu cực của cuộc chiến thương mại," ông Sal Guatieri, nhà kinh tế cấp cao tại BMO Capital Markets, cho biết. "Tăng trưởng sẽ tiếp tục chậm lại trong quý IV do chính phủ đóng cửa trước khi phục hồi vào năm mới."








