Một thẩm phán liên bang tại bang Washington đã ra phán quyết ngăn chặn chính quyền cựu Tổng thống Donald Trump đình chỉ việc giải ngân ngân sách dành cho mạng lưới trạm sạc xe điện quốc gia – một phần trong chương trình trị giá hàng tỷ USD của chính quyền tiền nhiệm Joe Biden.
Phán quyết: Chính quyền vượt quá thẩm quyền
Theo Thẩm phán Tana Lin, Tòa án Quận Hoa Kỳ, Bộ Giao thông Vận tải Hoa Kỳ (DOT) đã "vượt quá thẩm quyền hiến định" khi đơn phương dừng chương trình NEVI – Chương trình Hạ tầng Xe điện Quốc gia, vốn được Quốc hội thông qua và phê duyệt ngân sách 5 tỷ USD theo Đạo luật Đầu tư Hạ tầng và Việc làm năm 2021.
“Quốc hội đã phê duyệt ngân sách với mục tiêu cụ thể: triển khai mạng lưới trạm sạc xe điện toàn quốc, đảm bảo khả năng tiếp cận và độ tin cậy,” trích lệnh tòa.
Chính quyền Trump trước đó tuyên bố tạm ngưng chương trình từ tháng 2/2025, viện dẫn lý do cần rà soát lại các kế hoạch bang và điều kiện giải ngân. Tuy nhiên, tòa án xác định hành động này là không có cơ sở pháp lý vì đã làm gián đoạn quá trình đầu tư và gây thiệt hại cho các bang đã được phê duyệt.
Các bang được khôi phục ngân sách trạm sạc
Phán quyết có hiệu lực tại 14 bang, bao gồm:
-
California, New York, New Jersey, Maryland, Washington, Oregon
-
Arizona, Colorado, Delaware, Hawai‘i, Illinois, New Mexico, Rhode Island, Wisconsin
Ba khu vực khác – Minnesota, Washington D.C. và Vermont – không nằm trong phạm vi của phán quyết do không chứng minh được thiệt hại tức thời.
Chính quyền Trump có 7 ngày để kháng cáo
Chính quyền Trump có bảy ngày để đệ đơn kháng cáo, trước khi lệnh tạm dừng NEVI chính thức bị vô hiệu hóa.
Bối cảnh: Cuộc chiến chính sách về xe điện
Chương trình NEVI là một phần quan trọng trong chiến lược của chính quyền Biden nhằm đẩy nhanh chuyển đổi năng lượng, xây dựng hạ tầng xe điện, và giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch. Đình chỉ chương trình này được giới quan sát cho là một động thái chính trị hóa chính sách môi trường khi chính quyền Trump đang tìm cách đảo ngược các chính sách xanh của người tiền nhiệm.
Ý nghĩa thị trường
-
Các doanh nghiệp xây dựng trạm sạc (như ChargePoint, EVgo) và ngành xe điện có thể được tiếp thêm động lực ngắn hạn nếu phán quyết có hiệu lực.
-
Việc phục hồi ngân sách NEVI cũng góp phần giảm rủi ro pháp lý và tăng niềm tin đầu tư vào hạ tầng EV tại các bang lớn.
-
Tuy nhiên, sự không chắc chắn chính sách tiếp tục là rào cản lớn đối với chiến lược điện hóa giao thông tại Mỹ trong bối cảnh bầu cử tổng thống 2024 đang đến gần.
