Vàng miếng chất lượng thấp có thể tràn ngập nếu nới lỏng điều kiện cấp phép?

Điều Kiện Mới: Mở Rộng Sân Chơi Hay Dựng Thêm Rào Cản?

Dự thảo sửa đổi Nghị định 24/2012 đang làm dấy lên tranh cãi khi đưa ra quy định rằng:

• Doanh nghiệp muốn sản xuất vàng miếng phải có vốn điều lệ tối thiểu 1.000 tỷ đồng

• Tổ chức tín dụng cần có vốn điều lệ từ 50.000 tỷ đồng trở lên

Đồng thời, đơn vị sản xuất còn phải có thêm giấy phép kinh doanh mua bán vàng miếng.

Tuy nhiên, theo VCCI, quy định này là “giấy phép lồng trong giấy phép”, gây tốn kém, kéo dài thủ tục hành chính và hạn chế sự tham gia của các doanh nghiệp vừa – nhỏ vào lĩnh vực sản xuất vàng miếng, vốn đã rất khó tiếp cận.

Lo Ngại “Vàng Non” Tái Xuất? Kinh Nghiệm Trước 2012 Là Lời Cảnh Báo

Trái với đề xuất nới lỏng, PGS.TS Nguyễn Hữu Huân (ĐH Kinh tế TP.HCM) nhấn mạnh rằng yêu cầu vốn lớn là cần thiết để đảm bảo uy tín, chất lượng vàng và thanh khoản thị trường.

Ông nhắc lại giai đoạn trước 2012, khi hàng loạt thương hiệu vàng miếng “trôi nổi” trên thị trường, dẫn đến tình trạng:

• Vàng thiếu tuổi

• Vàng không đồng nhất về chất lượng

• Thiệt hại cho nhà đầu tư cá nhân

Đó cũng là lý do sau này chỉ còn SJC được gia công vàng miếng, để đảm bảo tính chuẩn hóa và kiểm soát rủi ro.

Tương tự, luật sư Nguyễn Thanh Hà cho rằng: ngành vàng chịu ảnh hưởng mạnh từ giá thế giới, nên yêu cầu vốn điều lệ cao là “rào chắn” cần thiết để lọc ra các nhà đầu tư thực lực, tránh rủi ro hệ thống.

VCCI Phản Biện: Cạnh Tranh Bị Bóp Nghẹt, Người Dân Mất Quyền Lựa Chọn

Ngược lại, VCCI cảnh báo rằng quy định vốn điều lệ 1.000 tỷ có thể bóp nghẹt cạnh tranh, chỉ để lại một vài “ông lớn” thao túng thị trường vàng miếng.

Hệ quả:

• Nguồn cung không đa dạng

• Người dân mất quyền lựa chọn thương hiệu

• Giá cả có nguy cơ bị kiểm soát “ngầm”

VCCI cho rằng: thay vì dựng thêm rào cản, Nhà nước nên tăng cường giám sát chất lượng và minh bạch hóa quy trình kiểm định vàng, từ đó mở cửa cạnh tranh lành mạnh, đồng thời vẫn giữ được kiểm soát.

Xuất Nhập Khẩu Vàng: Cần Giấy Phép Bao Nhiêu Là Đủ?

Một điểm gây tranh cãi nữa là cơ chế kiểm soát xuất – nhập khẩu vàng trong dự thảo:

• Yêu cầu cả giấy phép xuất nhập khẩu hàng năm

• Và giấy phép riêng cho từng lần giao dịch

VCCI lập luận rằng điều này tạo ra hàng loạt “giấy phép con”, gây ách tắc trong giao thương, nhất là trong bối cảnh giá vàng biến động nhanh, doanh nghiệp dễ bị lỡ mất cơ hội thị trường.

“Nếu đã cấp giấy phép hoạt động và hạn mức cả năm, thì cấp phép từng lần là không cần thiết,” VCCI nhấn mạnh.

Giải pháp thay thế được đề xuất:

• Liên thông dữ liệu hải quan – NHNN

• Yêu cầu doanh nghiệp báo cáo định kỳ, thay vì xin phép từng đợt

• 

Vấn Đề Nguồn Nhập: Độc Quyền Gián Tiếp Qua Hiệp Hội Vàng London?

Dự thảo cũng quy định: vàng nhập khẩu phải đến từ nhà sản xuất được chứng nhận bởi Hiệp hội Thị trường Vàng London (LBMA).

VCCI lo ngại đây là:

• Một hình thức hạn chế thương mại gián tiếp

• Làm thu hẹp thị trường cung ứng, gây tăng chi phí nhập khẩu

• Giảm sức cạnh tranh của doanh nghiệp Việt trước các đối thủ khu vực

Trong khi đó, nhiều thị trường khu vực (như Singapore, Thái Lan) không bắt buộc tiêu chuẩn LBMA, vẫn vận hành hiệu quả dựa trên cơ chế hậu kiểm và kiểm định chất lượng nội địa.

Kết Luận: Giữa Quản Lý Chặt và Mở Rộng Thị Trường, Cần Một “Đường Ranh” Hợp Lý

Cuộc tranh luận xoay quanh dự thảo cho thấy sự căng thẳng giữa hai mục tiêu:

• Bảo vệ thị trường và nhà đầu tư khỏi vàng kém chất lượng

• Đảm bảo cạnh tranh lành mạnh và linh hoạt thị trường

Không thể phủ nhận vai trò của quản lý chặt để duy trì lòng tin, nhưng nếu quá cứng nhắc, thị trường sẽ bị co hẹp, giá cả bị méo mó và cuối cùng người dân chịu thiệt.

Chiến lược cho doanh nghiệp và nhà đầu tư:

• Theo sát động thái chính sách của NHNN

• Doanh nghiệp ngành vàng cần chuẩn hóa chất lượng và minh bạch tài chính để sẵn sàng tham gia khi điều kiện cấp phép thay đổi

• Nhà đầu tư nên ưu tiên các thương hiệu vàng rõ nguồn gốc, đặc biệt khi thị trường có thể xuất hiện thêm các đơn vị mới nếu chính sách mở cửa